Kıbrıs gazisi Orhan Çakır ile bir söyleşi.

Orhan ağabey hoşgeldin.
Hoşbulduk sevgili hocam.
Nasılsınız iyimisiniz?
Teşekkür ederiz siz nasılsınız?
Şükrolsun bende iyiyim.Alaçam'dan Haberler izleyicilerine kendinizi kısaca tanıtırmısınız?
Ben Orhan Çakır.1954 yılında Alaçamın Toplu köyünde doğdum.İlkokulu Toplu köyünde bitirdim.Ondan sonra 1964-65 yılında Alaçam Ortaokuluna başladım.Ortaokuldan sonra Samsun Sanat Okulunda devam ettim.Alaçam Lisesi açıldığında oradan buraya nakil geldik.Okuldan sonra köyde çalıştık.74 senesinde de askere gittik.Eğridir Dağ komando okulunda askerlik başladı.Orada bizi çavuş talimgaha ayırdılar.Oradan usta birliğine geçişimiz oldu.Usta birliği de  Kayseri Hava İndirme Tugayı.Temmuz ayına geldiğimizde o Kıbrıs olayları karışmış gidiyor öyle.Çavuş talimgahta iyi bir eğitim aldığımız için Çavuş talimgahtan gelenler hemen ayrıldı.Bu işin şakası yok dedik.Hatta bir anımı da anlatayım.Eğitim alanında bütün tabur toplandı.Kayseri Hava İndirme Tugay Komutanı rahmetli oldu komutanımız Bedrettin Demirel Paşa orada açıkladı.Arkadaşlar Kıbrısa gidiyoruz Orada insanlarımız vatandaşlarımız zor durumda  dedi.Onun hazırlıklarını yapıyoruz dedi.Anlattı anlattı.en son rütbelerini söktü.

Kendi rütbesini söktü
Kendi rütbesini söktü Orada konuştu konuştu.Damarlarımızdaki kanlar diyeceğine kanlarımızdaki damarlarımız dedi.O sözü hiç unutmuyorum.Subay assubay herkes rütbelerini söktü.Subay asker belli değil.

Ama biliyorsunuz kimin subay kimin General olduğunu?
Tabi Tabur komutanı kim,albay kim Yarbay kim .
Evet
Unutamadığım anı birincisi bu.Normalde ne denir Damarlarımızdaki kanlar denir değil mi?Şaşırdı O da.

Heyecanlandı
Bölükte hazırlıklar yapılıyor.60 yıllarda da öyle şeyler olmuş,Mersin'den geri dönmüşler.Biliyorsundur

Biliyorum.
Biz o çavuş talimgahta yetiştiğimiz için kum sandığı odaları var anlatıyorlar.Orada bizi havadan atacaklar.Orada oldu ki esir düştün.Oradaki rum askerini bile sana tanıtmaya çalışıyor.şöyle ayakkabı giyiyor,böyle bot giyiyor.Türkçe biliyorlar.Kum sandığı odasında bazı şeyler gösterildi.Biz hala şaka sanıyoruz yani.Yine 60 taki gibi,Böyle olur mu,olmaz mı İkindiydi herhalde Bizi REO'larla getirdiler.1.tabur,2.tabur.4 tabur var orada ilk 2 tabur,ben 2. taburdaydım.2.tabur 3. bölük.Getirdiler Erkilet havaalanına.Biz yerleştik.Mühimmatımız mermisiydi şuyuydu buyuydu Yinede yorgunlukta var.Orada paraşütler dağıtıldı.Uçaklar hazırlandı.

Askeri uçaklar
Askeri nakliye üçakları.Orada akşam Bamya yemeği cacık ve makarna yedik.Bu yıl Barış Harekatının 50.yılı oldu Hatuna dedim  Bu akşamBamya yemeği Cacık ve makarna ondan yap bana.

50 sene önce kayseride en son yediğiniz yemek.
Havaalanında
Orada yıldönümünde yedin.
Evet, hanıma yaptırdım.Makarnayı hiç sevmemde Yemeği yedik.Hazırlandık Mermiler beşli durur o paketlerde.Onlardan çok var.Onları biz çekirdek çekirdek çıkartıyoruz.Şarjörlere  koyarken kolay olsun.Saat baya ilerledi yorgunlukta var.Gece 12 ,01 artık orayı tam hatırlayamıyorum.Bir seslerden uyandım.Kayseri müftüsü gelmiş şey veriyor.Yolunuz açık olsun kılıcınız keskin olsun şudur budur o sese uyandım ben zaten.Sabah oldu.Ne kadar uyuduysak.elbiselerle uyuduk.Sabah 5.Haydi hazırlık.Uçaklar çalıştı.Koku geliyor.benzin kokusu.Çalıştırdığın zaman araba da olsa bir koku geliyor ya.

Evet
Sabahleyin bir şey yedik mi yemedik mi onu bilmiyorum.Sırt çantalarımızı aldık 
Konteynır mı deniyor onlara
Evet,paraşütlerimizi aldık Battaniyedir  falan  Tüfek tesisat.aşağı yukarı 500 mermi vardı ekmek çantasına onları koydum.

Her askere 500 mermi verdiler değil mi?
Aşağı yukarı. 
Tüfeğiniz neydi
G 3.Tabi G 3 ile bitmiyor.Makinalı tüfekler var 51 mm.havanlar var Uçak başına atladık.5.5 mu diyeyim 6 mı diyeyim kalktı uçaklar.Bir de alçak gidiyor.Radarlara görünmesin anlamında.Bizim uçak 7.ucak Onun içindekiler 3-4kişiyi biliyorum.Sohbette bir kaç tane daha öğrendim.Kendisi hayatta şimdi emekli albay.Ömer Kocabıyık'ta bizim tabur komutanı.Havada plan yapılır 1. bölük 2.bölük ayrı yerlere atılır. indiklerinde aynı bölükler toplansın diye.İneceğimiz nokta belli oldu.Belli bir yere geldin mi sirene basıyorlar.Uçağın içinde sesten konuşamazsın zaten.Hep böyle işaretlerle böyle gürültü ses.anlayamazsın ki.Haydiii uçaktan patpat pat pat.Sabah erkenden indik.

Nereye indiniz?
Gönyeli
Kırsal bölgeye
Gönyeli Beşparmakla Lefkoşe arası.Ondan sonrada 3 ve 4.tabur geldi.Saat ondan sonra.
Birinci ve ikinci tabur önce indi 3.ve 4 tabur sonra indi.
Evet Onlar daha şanslı.Onların uçakları daha iyiydi.Akşam oldu.Biz indiğimizde ses seda yoktu.Hayat yeni başlıyor.Sabahın körü düşün yani bir baskın gibi.

İndiğiniz zaman çatışma falan yaşandı mı?
Yok, hiç bir şey yoktu.İndik öyle ilk defa indiğimizde yapılacak işler belli.İlk defa paraşütten kendini kurtaracaksın.Oradaki mücahitlerde bize kılavuzluk yapacak.Biz onlarla buluşacağız da rumlarda onlara benziyor.Ayak postallarına bakacaksın. İndiğimde gördüm. bu, şey olsa bizi nallardı zaten.

Mücahit.
Mücahit.Biz onlara yer soracağız.Hani toparlanma bölgesine doğru  gideceğiz de Yem fabrikası var mezarlık var Biz devam ediyoruz susuzlukta var.

O gün akşama kadar hiç çatışma yaşanmadı mı?
Başladı.Biz şimdi aşağı yukarı onlara saat veremiyorum.Beşparmak tarafa doğru gidiyoruz orada Onların şeyleri vardı Korganlar yapmışlar Beşparmak dağlarına. Adamlar hazırlıklı yani orada.Mevzilenmişler öyle.Kurmuşlar makinalı tüfekleri tarıyorlar.Havan atıyorlar.Havan geliyorum ben diyor, tedbirini al diyor.Nereye düşeceğini tahmin edeceksin.

Ses yapıyor.
Ses yapıyor.Havan gelirken hedefi küçülteceksin Kafada çelik miğfer var.Ondan kurtulmaya çalışacaksın yani Kurtulabilirsen Kurtulamazsan birşey yok.Öyle başladı.Ertesi gün.Dediler ki konvoy geliyor.Rum konvoyu.Bize boğazı verdiler.Boğazda Girne ile Lefkoşe arasında Boğaz denilen bir mevki.Tek bir geçit var zaten.Girne ile Lefkoşeye giriş Boğazdan.Başka bir şey yok.Geçiş orası.Orada konvoy beklendi.O konvoyu bizim başka bir bölük yolda karşılamış.Biz de seyrettik onları.Oradaki bölüğümüz pusuya düşürdü onları.Görev onların.O gece öyle gitti.Bizim bölükte bir kişi vardı Yakakentli İhsan batı.Onun ablası da öğretmendi.Ali Pak'ın kayınçosu.O orada yara aldı Uçak mermisi.Tabi lafın birinden öbürüne geçeceğiz.Yaralı geldi.O gece nasıl olduğunu anlattı bana.Ölülerin arasında kalmış.Yatmış kalkmış.Kendini öldü zannetmiş.Ben dinlerken yoruldum.İhsan diyorum ya kardeşinin ismini söylüyorum.Hakkı,Hakkı.

Hakkı Batı
Hakkı Batı ya.İhsan da tekelde çalıştığı için Hakkının kardeşi yani küçüğü.Ertesi gün direk hedef Beşparmak dağları.Rum mevzileri.Orada bir yerde sıkıntıya düştüm.Düştüm derken yine 2-3 arkadaş.Beşparmak dağlarında çam yaprakları var ya iğne yapraklar.Dökülmüş  abi yüksek yerden bir kayarsan taa aşağıya kadar inersin.Orada bir şey oldu.Tümsek gibi bir yer bize denk geldi.Karşıdan da atıyorlar.Bölük geride kaldı.Dağın her tarafı aynı değil ki, Bir tarafı düz,bir tarafı yamaç.En sarp yeri bize denk geldi.Burdan kurtarırsak dedik 3-5 arkadaş buraya sindik yani.Geriden de bölük geliyor.Rumları kattık biz önümüze.Sonuçta gece oldu.Sen Hilerion kalesine çıktık.Hani tank vardı ya

Çıkmış ta inememiş.
İkinci akşam yani.Aşağı Dikomon Yukarı Dikomon Başımızdaki komutan nereyi gösteriyorsa ne diyorsa onu yapıyorsun.O köye giderken orada bir macera yaşadık.Orada bizi bekliyorlarmış.Bizi iyi bir karşılayacaklarmış.Oradaki Türklerden geldi havadis.Biz birerli kolda yürüyoruz.Kenarda da gözetleyiciler vardı.Emniyet açısından.Dikomon'a gelmeden öyle bir yerdeyiz ki asfalt yol.Yolun iki yanında birerli kolda yürüyoruz.Adam bir çıkıyor Bir tarıyor Şans kime vurursa.Birinde öyle bir şey oldu ki Bu nereden geliyor dedim.Öyle bir kurnazlar ki Her taraf portakal limon ağacı.Birinde indim ben bir bakayım dedim.Böyle baktığın zaman göremezsin.Adamlar ağaca çıkıyormuş.Kamufle olarak.Ağaçta yemyeşil.Orada bir enterasan olay yaşadık.Ben aşağı indim.Aşağıda iken tabi bölük durmuyor devam ediyor.Arkadaki silah takımındaki arkadaş.Başçavuş Kazım Turan yaralandı.Bende şaşırdım Düştü.Ben de yaralandım mı? baktım. Bende bir şey yok ama kazım düştü.Heybesine küçük bir karpuz koymuş.Köye girdik Orada bir istihbarat geldi.Köyde evlere yerleşmişler.Rumlar bizi bekliyorlar.O kadar sanıldığı gibi de olmadı.İçleri otla kaplı hendek.Otların içinden çıkardık onları.

Rum askerlerini
Tabi tabi.sessizce yatıyorlar ama.Bir asker çıkarttık ondan sonrası çorap söküğü gibi çıktı yani.Bizi orada belki de avlayacaklardı.Orası da çok önemli.Ondan sonra siper kazdık orada.Bizde kazmada var kürekte var küçük.Sabah oldu.Bir bölgeye gideceğiz.Otobüse bindik Otobüs gitmiyor.

Kaç kişi bindiniz otobüse.
Valla bilmiyorum.Balık istifi gibi.Otobüsten bir inmemiz oldu.Duman falan çıktı otobüsten.İkişerli kolda yine devam ediyoruz.Nereye baksan tuzak.Kuyulara girmişler o su kuyularına.Oradan bir ateş geldi.arıyorsun su kuyusundan çıktı.Revoların biliyorsun kenarları açıktır.Öyle bir yaralanma falan birşeyler oldu.O şekilde bitti .3 Gün sürdü harekatımız.Ateşkes dediler.Oradan biz Girne'ye geçtik.Girne'de zeytinlikte ateşkes oldu.İkinci barış harekatı 3 günde o sürdü.Ateşkesten sonra Kırnı köyüne geldik.Yani şu an Ercan Havaalanı.Ercan Havaalanının olduğu yer.Orada şimdi bire bir şahit olduğum olayı söyleyeceğim.Kırmı'da çadırlarımızı kurduğumuz yer yukarısıda mahallesi Oradayız.Moladayız.Hafif meyilli böyle Kırnı ,oldu şimdi Ercan havaalanı Ercan Havaalanı olmasının sebebi şu.Askerde durmuyoruz öyle.Eğitim  yapıyoruz .Güvenli bölgedesin.Ya İsmet Ercan, Ya soyadı Ercan Yüzbaşı mıydı,Binbaşı mıydı. Orada bir keşif uçağımız düştü bizim.Bakıyoruz daha dinleniyoruz.4-5 saniye içerisinde o tarafa bakan olayı gördü.Uçak havada ateş aldı kor vaziyetinde indi .Onun öyle havada patlamasını alev alev yere düşmesini seyrettim.Benim gibi bölüğün aşağı yukarı yarısı seyretti. O an oraya bakanlar görebildi bu kazayı.

Pilotta şehit oldu değil mi?
Evet.Onun ismi verildi oraya.
Havaalanı olmadan öncede orası havaalanı mıydı?
Değildi.Sonradan yapıldı savaştan sonra kırnı diye geçiyordu Kırnı.Orada hiç unutamadığım şey Yapacak bir şeyimiz yokki.Seyrettik onu orada kaldık biz.Ateşkes devam ediyor.İkinci Harekat ağustos 18 de başladı.Kızım Ayşe tatile çıksın ikinci harekatın başlama şifresi oldu.

Turan Güneşin kızı
Turan Güneş'in Gitti Orada Dışişleri bakanı Cenevre'de anlaşamadılar Bu bilgileri sonradan öğrendik.Turan Güneş Ecevit'e parola işareti vermiş anlaşamadık işte ''Kızım ayşe tatile çıksın'' diye yani ikinci harekat başlasın diyor.ve ikinci harekat başladı.Demek ki komutanlar anlıyor biliyor bazı şeyleri hazırlıkları ona göre yapıyor.Biz oradan çıktık.Bizi yorgun diye 2.harekatta Piyade alayına destek verdiler.Biz yorgunuz ya onlarda yeni geldiler.

Onların arkasından gideceksiniz?
Tabi bizdeki o çılgın komutanlar insiyatifi aldılar ellerine Bıraktılar onları.arkamızda kaldı piyade.Vura vur devam Taa şeye kadar geldik.Larnaka sırtlarına kadar geldik.öyle diyeyim. Alınan yerleri piyadeye teslim ediyoruz.Orada bir mola daha verildi.Orada bir anımız oldu.Larnaka sırtlarında.İlerideki bir tepe sivritepeden daha büyük Orada bir keşif yapılması isteniyor.Bölük komutanı Giresunlu benden kıdemli çavuş onu çağırdı.Manganı kur dedi.ona Tabi ne yapacak kafasına göre mangasını kuracak.Bir baktı öyle.ilk olarak yardımcı olarak beni seçti.Sonra sordum ona ben nerede buldun beni diye.Giresunlu.Sonradan Trafik polisi oldu bu bölgeye de geldi. buralarda görev yaptı.Seçti adamlarını Manga komutan yardımcısıyım ben.Bölük komutanı o tepede telsizle bizi yönetiyor.Biz devam ettik arazide.Tam o yola kadar geldik.Rum askeri araçları  gelip gidiyor.Rum konvoyu .Yamaçta bekliyoruz.Karşıya geçebilsek.Öyle bakıyorsun.Bir manga asker.  10 kişi.Neyse biz keşfi yaptık atladık.karşıya da geçtik.Yolu da aştık.Tabi gün bitecek artık.Tekrar bir daha geri döneceğiz.Hava kararmaya başladı.İrtibat kesildi.Bölük komutanının telsizi sos veriyor.Bunları biz sonradan öğreniyoruz.Başlıyor ağlamaya.Bölük komutanı.Eyvah çocuklarım gitti.Telsiz konuşmuyor ki.Telsizle bağlantı kurabilseler. Geldik Bölük komutanı sarılıyor ağlıyor.Sevinçten ağlıyor.Korkmuş iyice çocuklarım gitti diye.Sevindi artık çıktık geldik.o ara bölüğe 10 tane ekmek vermişler 10 tanede tavuk.Karargah çavuşu dediki,komutanım hepsi bu erzağın.Nasıl vereceğiz dedi.Bölüğün o akşamki istikakı .Ona bir yer gösterdi.Oraya getir hazır et dedi.Bize dedi gidin yeyin.Yedikte işte az bir şey.bizim o kadar şeyi yiyecek halimiz yok ki.Görevdir.Sana verseler sende gidip yapacaksın.Ben Demir komutan derim ona O da bana komutan der.Niye beni seçtin? dedim.

Giresunlu çavuşa diyorsun
Evet.Komutan o.Ben komutan yardımcısıyım.
Beni niye seçtin  dedim.
Ben de arkamı sağlama alacağım, dedi.Bizim manga ölüm mangası.Hala görüşüyoruz.Daha çok şey varda hangi birini anlatacaksın.Bir de böyle sırayla anlatmak biraz zor oluyor.Zor oluyor derken Bir önceki gittiğin yere önce mi gittiydik sonra mı gittiydik burası karışıyor.Bizim tabura yıldırım tabur denirdi.Kıbrıstan ilk dönen tabur da bizim tabur oldu.

Peki kaç kişi gittiniz kaç kişi döndünüz?
Kaç kişi gittik kaç kişi döndük ben bunu toplam olarak söyleleyim.Bizim oraya bıraktığımız 498 tane şehidimiz var.asker.

Bütün şehidimiz.
Evet.Tabi yaralı hariç.Mesela bizim bölükten dört kişi verdik biz.Bizim bölük komutanı orada çocuklar ben araziyi iyi biliyorum Kıbrısta. Kıbrıs Türk Alayından geldi.Bizim bölüğe verdiler onu.O da kıbrıstan yeni gelmiş.Ben araziyi biliyorum. Bana güvenin evlatlarım, dedi.

Kaç yaralı verdiniz?
Onu bilmiyorum.
Kıbrıstan tekrar Kayseriye döndünüz?
Feribotla Mersin'e geldik.Mersin'de Trenleri süslemişler böyle.Taflanlarla bayraklarla falan Kıbrıs fatihleri diye. Bir tören var.Ama Ankara'ya geleceğiz.Kışın Ankara'ya geldik Soğuk.Ankara'da bir tören geçidi.Ondan sonra doğru birliğe.

Kayseri'ye
Kayseri'ye Trenle öyle oldu dönüşümüz.
Tabi sizin içinde büyük bir gurur vesilesi
ilk giderken cebimde bir 2.5 lira bir de 50 kuruş vardı.Para göndermişler bana Hiç unutmuyorum 200 lira Para bize ulaşmayınca rahmetli annem başlamış.Eyvah demiş.Oğlum gitti demiş.Para geri geliyor ya 

Haberleri yoktu senin Kıbrısa gittiğinden.
Yazamadık ki  yazamadık 
Son olarak ilave etmek istediğiniz bir husus var mı? savaş görmüş bir insan olarak.
Sana bir hikaye anlatacağım.63 ten 74 e kadar 11 yıl esaret altındaydı Türk halkı.Bende böyle el radyosu vardı. Türkiye'de falan çekerdi.O radyo bize öyle bir gaz verdi ki 40 günlük çocuğa 40 tane mermiyle öldürmüşsen radyoda bunu anons ettiyse bende onu dinlediysem beni kim durdurabilir?Bak o rumlar neler yapıyor.40 günlük bebeğe. O olaydan etkilendim ben. yaşlı bir teyze Onu hiç unutmuyorum.''11 yıldır biz sizi bekliyoruz evladım'', dedi.yani 63 ten 74 e kadar.O teyzeyi hiç unutmuyorum.

Tabi size su veriyorlar,ayran veriyorlar
Yemek veriyorlar uçuyorlar ya, mutluluktan uçuyorlar. Rumlar zaten onlarla dalga geçiyorlarmış .Bir şarkı var ya hani ''Bekledimde gelmedin'' Bizimkiler de diyormuş ''Bir gece ansızın gelebilirim''.Rumlarda dalga geçiyormuş Bekledimde gelmedin diye.Bunu Rauf Denktaş'ın hatıralarında da dinledim.Sabah 20 temmuz .kelebekler gibi bizi görünce aha geldiler bizimkiler demişler,sevinçle.Mağara gibi yerlere girdik orada bizim türkler insanlar bir araya gelmişler.kaçmışlar sığınmışlar.can korkusu daha mağara gibi yerlerde.Çok zulum etmişler.

Peki şuna nasıl bakıyorsunuz.Savaş sizce nasıl bir şey yani Atatürkün bir ifadesi var?
Savaş luzumsuzsa yapmayacaksın onu.
Ama luzumlu ise gerekiyorsa
Başka şansın yok o zaman, Luzumsuzsa yapmayacaksın
Diplomasiyi sonuna kadar kullanacaksın.ama gerektiği zamandaGerekiyorsa,bak bu gerekiyordu.niye gerekiyordu?Ulu önder Atatürk'ün bu sözü boş birşey değil yani.Allah savaşı göstermesin 

Siz daha sonrada Kıbrıs'a gittiniz.o savaştığınız gördüğünüz bölgeleri tekrar gezdiniz.Neler hissettiniz?

Bize buradan bir otobüs verdiler.
Kıbrıs gazileri olarak gittiniz değil mi?
Eşlerimizle birlikte Ya orada ilginç bir olay yaşadım.İlk defa aradan kaç sene sonra oraya gidiyorsun.Girne ile lefkoşe arasında boğaz denilen semtte böyle ormanın içinde baraka evler vardı ev değilde Ormancı evleri diyelim biz onlara Oraya yerleştik tek kat.Ben mesela ilk defa orda Güneş enerjisi  gördüm.Bol bol duş alırdım.Bir müddet kaldık orda oranın anıları da ayrı.Boğazdan giderken böyle bakıyorum ben halen duruyor. Biz burada kaldık dedim,hatuna. Orada duygusal anlar yaşadım.

Orham ağabey teşekkür ederim.
Ben teşekkür ederim hocam.