21 Aralık 2024 - Cumartesi
Yaş Dostu KENTLER AKTİF YAŞLANMA.
Yaş Dostu KENTLER AKTİF YAŞLANMA
Yazar - Murat Kaya
Okuma Süresi: 5 dk.
68 okunma
Murat Kaya
-
Yaş Dostu KENTLER AKTİF YAŞLANMA... Aktif yaşlanma için; bireylerin sağlıkla/güven içinde/yaşlı dostu kentlerde yaşaması gerekir. Yaşlı dostu kentler; dış mekan,bina, konut, ulaşım,sosyal katılım,toplumsal yaşama dahil olma,toplumun yaşlıya saygısı,iş gücüne katılım,bilgi edinme,iletişim, toplum desteği, sağlık hizmeti vb. bileşenleri kapsar. Dünyada ve ülkemizde günümüz koşullarında sağlık, sosyal ve ekonomik gelişmeler ile her alanda değişimler yaşanmaktadır. Doğum oranının azaldığı, ortalama yaşam süresinin uzadığı gerçektir. Bu konu beraberinde "kent ve gelecek", "aktif yaşam ve insan" konularına yaklaşımı da farklı boyutlara taşımıştır. Dünya ve ülkemizde yaşlı nüfusun artışı yeni sorunları ve çözümleri de zorunlu kılmaktadır. Çözüm; "sağlıklı yaşlanma "politikalarını geliştirmektir.Dünya Sağlık Örgütü (WHO/DSÖ)tarafından konunun adı: "AKTİF YAŞLANMA"olarak tanımlanmıştır. Yaşlanan nüfus yoğunluğuna uygun YAŞ DOSTU KENT planlaması olmadan kaliteli gelecek inşa edilemez... WHO,2005 yılından beri mimarlık dahil kentsel tasarım ele alınıp yaşlı,engelli ve tüm bireylerin yaşama katılım düzeyi ve yaşam kalitesini artırma çalışması içindedir. Nüfusun yaşlanması ile bazı ülkelere göç edilmekte istihdam ve iş olanakları içindeki arayışlar ülkeler içinde plansız kentleşme sonucunu doğurmuştur.Kent tarihi içinde"insan ve üretim gücü "artınca toplumsal yapıdaki her alanın değişimi hızla etkilenmiştir. Böyle olunca yaşlı nüfus kentsel mekanlardan, engellerden olumsuz etkilenmektedir. Çarpık ve kontrolsüz büyüyen kentlerde; yaşlı nüfusun yaşam beklentilerinin artması ,yaşlılığı toplumsal olarak önemli hale getirdi. 2050 yılında fazla değil yirmi beş yıl sonra yaşlı nüfus sayısının,çocuk nüfus sayısından fazla olacağı gerçektir. Gelişmekte olan ülkelerde yaşlanma hızı, gelişmiş ülkelere göre daha hızlıdır. Giderek çoğu ülkede en hızlı artan yaş grubu 65 yaş ve üstüdür.Dünya "hızlı yaşlanma ve kentleşme" ile değişimden geçiyor.(DSÖ/2015) Dünya nüfusunun üçte ikisi yani büyük çoğunluk kentlerde yaşayacak. (Lerch/2017) 65 yaş ve üstü nüfus kentlerde artarken, kentlerinde"YAŞLI DOSTU ORTAMLAR" oluşturması gerekir. Bu da beraberinde "AKTİF YAŞLANMA" sürecine hizmettir. Yaş gruplarına göre: 25/44 yaş: Genç, 45/54 yaş: Orta yaş 55/64 :Erken yaşlı 65/74: Yaşlılık 75 ve üstü:İhtiyarlık. Genel ve yerel kent yöneticileri, mahallesindeki nüfus yaş gruplarını tespitle buna uygun ihtiyaçlara göre çözüm geliştirmek durumundadır. Bu konuda KENT KONSEYİ/MAHALLE MECLİSİ oluşumları çok anlamlı ve değerlidir. Mutlu insanların kentlerinde MUTLU YAŞAM olur.Mutlu Kentlerde yaşayan bireylerde" Mutlu İnsanlar "olurlar. Her birey yaşadığı kentin nimetlerinden yararlanırken , yaşadığı kente de değer katmalıdır. Bunun en sivil boyutu da KENT Konseyi /mahalle meclislerinde yer alıp yerinden yönetime katkı sunmak,sorunları tespitle ,çözüm ortaklığı yapmaktır. Ve yerinde yaşlanma ile yaşam memnuniyeti yaratmak önemlidir. Ülkemizde 2023 yılı itibari ile 65 yaş ve üstü yaklaşık 9 milyon nüfus vardır. Dünyada 60 yaş ve üstü 2025 yılı itibariyle 1,2 milyar ; 2050 yılında 2 milyar nüfus olacağı öngörülmektedir. DSÖ/2007 yılında kurulan "Yaşlı Dostu Kentler Küresel Ağı" içinde özellikleri uygun kentler yer almaktadır.Bu özelliğe ulaşım "itibar ve gelişmişlik" hali olduğundan ülkelerin ve kentlerin konuya yaklaşımı ve çabası da hızla artmaktadır. Bu anlamda yaşlı bireyleri "pasif/işe yaramaz görüp toplumdan soyutlamak olumsuz yaklaşımdır.Temiz ve bakımlı çevre/park alanları/ ulaşım kolaylığı/güvenli ortam/birlikte ortak yaşam kültürü etkinlikleri /sosyal aktiviteler/ sportif, kültürel,sanatsal etkinlik/tecrübeden yararlanma/saygılı davranmak önemli değerlerdir./Ülkemizde de bu ağ içinde Bornova/Seyhan/Muratpaşa/Beşiktaş/Kadıköy vb ilçeleri yer alıyor. Yaş Dostu Çevreler (AFEE)amacı ;iyilik hali içinde AKTİF ve SAĞLIKLI YAŞ ALMA durumuna destektir. O halde her birey şunu sorsun, sorgulasın : Yaşadığım kent;YAŞ DOSTU KENT midir? AKTİF YAŞLANMA için gereken düzenlemeler var mı? Ayrıca talep etmek kolay o halde birey olarak BEN ne yapabilirim;sorusunu da kendimize sormalıyız ... Bunun için KENT KONSEYİ ve MAHALLE MECLİSİ ,5393 sayılı Belediyeler Kanunu 9.mad,13.mad.yasal dayanaktır... Herkesin mutlu, sağlıklı bir yaşamı için Kentini YAŞA , KENTİNİ de YAŞAT ! 21 Aralık 2024 Murat KAYA Eğitimci-Yazar
Yorumlar (0)
Tüm Yazıları
