TARİHİN İZİNDE AYDINLANMA...(1.)
TARİHİN İZİNDE AYDINLANMA...(1.)
Murat Kaya
-
15.ve 16.yy'da, kilisenin /dinin etkisi altında ezilen halkların, geleneksel kültürünü yeniden yaratarak; özgür birey olma yolunda başkaldırısının adı, AYDINLANMADIR...
Yeniden doğuş anlamına gelen RÖNESANS ,yeni bir döneme geçiştir.
Bu tarihsel dönemeçte; insanlık; matbaanın keşfinin,bilimsel bilginin daha geniş kitlelere ulaşmasıyla da DİNİN ;dar ve
skolastik (ortaçağ felsefesi) bakışının yıkılışı ile kilisenin halk üzerindeki otoritesinin sarılması sonucunu doğurmuştur.
Böylece bilimde/teknolojide/sanatta büyük gelişmeler yaşandı.Tarihin akışı değişerek, yeni SINIFSAL GÜÇLER oluştu.
OSMANLI TOPLUMU ise bu tarihlerde sürecin dışında kaldı.
Fransız İhtilali (1789) hem Avrupa'da hem de dünyada yeni dönem/yeniden hürriyet yeniden eşitlik kavramlarıyla ÖZGÜRLÜK ve BAĞIMSIZLIK tohumlarını serdi.
Tarihimizin izinde bakalım:
3.SELİM DÖNEMİ:(1789/1807 :18 yıl iktidarda)
Fransız Devrimi sonrası tahta çıkan ve yapısal değişikliğe inanan 3.SELİM'in, "ISLAHAT HAREKETİ" tepeden inmeci yaklaşım sebebiyle başarısız oldu.
Bu dönemde:
1.Batılı tarzda Nizam-i Cedit adlı ordu kuruldu.
2.Askeri okullarda ilk kez yabancı dil Fransızca eğitimi başladı.
3.Matbaa-ı Amire adında ilk devlet matbaası açıldı.
4. Eyalet düzenlemesi yeniden yapıldı.
5. Mühendishane-i Berri Humayun (1795)açılıp, okulda geometri /topçuluk/gemi inşaatı vb.eğitim sahasında gelişmeler oldu.
2.MAHMUT DÖNEMİ:
(1808/1839: 31 yıl iktidarda)
2.Mahmut döneminde de , "ISLAHATLAR" hep tepeden inmeci yaklaşım ile başarısız oldu.
Bu dönemde:
1.Muhtarlıklar açıldı.
2.Divan kaldırıldı.
3.Encümen-i Danışma kuruldu.
4.İlk polis ve posta örgütü kuruldu.
5.KIYAFET DEĞİŞİKLİĞİ ile memurlara ; pantolon/fes giyimi uygulandı.
6.Avrupa'ya ilk kez öğrenim için öğrenci gönderildi.
7.Batılı eğitim veren RÜŞTİYELER ,orta öğretim kurumları açıldı.
8.İdadi açıldı.
9. Müslüman tüccara vergi indirimi sağlandı.
10.Yerli malı kullanımı teşvik edildi.
11.İHRACATA önem verilip, İTHALAT azaltılmıştır...
12. Ordunun ihtiyacı için ; FESHANE ÇAPUT FABRİKASI BEZHANE açıldı.
13. HARBİYE açıldı.
14.TIBBİYE açıldı.
15. İLKOKUL ZORUNLU oldu.
16. Fransızca yabancı dil oldu
17. İLK NÜFUS SAYIMI yapıldı
18.Yol yapımına önem verildi.
23/08/2025/Davutlar
Murat KAYA/Eğitimci
Araştırma-İnceleme
Not :Yarın ;ABDÜLMECİD/ ABDÜLAZİZ/1.MEŞRUTİYET dönemi ...
